wat is natuurvriendelijke tuinverlichting?
Natuurvriendelijke tuinverlichting is verlichting die jouw tuin zichtbaar en sfeervol maakt, zonder onnodige schade aan nachtelijke dieren en planten. Veel standaard buitenlampen schijnen fel, wit en de hele nacht door. Dat verstoort het oriëntatievermogen van vleermuizen, nachtvlinders en vogels en beïnvloedt zelfs de groei van planten. Door bewuster te kiezen, kun je genieten van licht én de natuur in je tuin sparen.
waarom is lichtvervuiling een probleem in de tuin?
Lichtvervuiling klinkt abstract, maar in een gewone woonwijk speelt het al snel een rol. Fel wit licht met veel blauw erin lijkt op daglicht. Nachtactieve dieren raken daardoor de kluts kwijt. Zij mijden verlichte plekken, terwijl lichtminnende soorten juist worden aangetrokken en uitgeput rond de lampen blijven vliegen. Ook vogels kunnen in de war raken en eerder of later gaan zingen of trekken.
In een gemiddelde tuin kunnen een paar felle spots dus al een barrière vormen voor dieren die jouw tuin als stapsteen gebruiken. Wil je biodiversiteit stimuleren, dan is minder en slimmer licht een van de eenvoudigste stappen die je kunt zetten.
hoe kies je duurzame en diervriendelijke lampen?
kies voor warm licht
De kleurtemperatuur van je tuinverlichting maakt een groot verschil. Warm wit licht tot ongeveer 2200 à 2700 kelvin verstoort nachtdieren minder dan koel wit of blauwachtig licht. Amberkleurige of speciaal op vleermuizen afgestemde armaturen zijn nog vriendelijker voor de natuur. Op de verpakking staat meestal duidelijk vermeld of het licht warm wit of extra warm is.
richt het licht naar beneden
Rondschijnende bollen en omhoog gerichte spots zorgen voor veel strooilicht, ook richting de lucht en de buren. Kies liever armaturen die het licht naar beneden bundelen en plaats ze laag bij de grond, bijvoorbeeld langs een pad. Zo verlicht je precies wat je nodig hebt, in plaats van de hele omgeving. Dat oogt bovendien rustiger en natuurlijker.
beperk de brandtijd
Laat lampen niet onnodig lang aan. Beweging- of schemerschakelaars zijn een simpele manier om de brandduur te beperken. Een lamp die alleen aanspringt als je langsloopt, is voor dieren veel minder belastend dan een lamp die de hele nacht door brandt. Daarnaast bespaar je meteen energie en kosten.
praktische tips voor een donkere, veilige tuin
verlicht functionele plekken, niet de hele tuin
Breng licht aan waar je het echt nodig hebt, zoals bij de voordeur, schuurdeur of een trap. Laat borders, gazon en vijver zo donker mogelijk. Dat zijn juist de plekken waar insecten, egels en vleermuizen actief zijn. Een donkere hoek voelt misschien spannend, maar is voor veel dieren een veilige route.
combineer verlichting met beplanting
Als je verlichting slim combineert met struiken en hagen, ontstaan er beschutte zones. Plaats bijvoorbeeld een lamp aan de tuinrand en zorg dat er struiken tussen de lichtbron en een looproute van dieren staan. Zo kunnen zij in de luwte passeren zonder recht in het licht te komen.
test je tuin in het donker
Loop op een avond eens door je tuin en kijk waar het echt te donker is om veilig te lopen. Vaak blijkt dat je met minder lampen toe kunt dan je denkt. Schakel experimenterend lampen uit of dim ze, tot je een balans vindt tussen veiligheid, sfeer en respect voor de nachtelijke natuur.
