Wat betekent 'per abuis'?
De Nederlandse taal zit vol uitdrukkingen die niet iedereen meteen begrijpt. Een voorbeeld daarvan is 'per abuis'. Veel mensen komen het tegen in formele teksten of horen het in gesprekken op televisie of radio, maar weten niet precies wat het betekent. 'Per abuis' is een verouderde maar nog steeds gebruikte term die 'per ongeluk' of 'onbedoeld' betekent. Het is afgeleid uit het Latijn en werd vroeger vaker gebruikt in geschreven taal dan in gesproken taal.
Waar komt 'per abuis' vandaan?
De uitdrukking 'per abuis' komt van het Latijnse woord 'abusus', wat 'vergissing' of 'misbruik' betekent. Door de jaren heen is de term overgenomen en aangepast in het Nederlands. Tegenwoordig wordt het vooral nog in formele of juridische context gebruikt. Toch kom je het ook regelmatig tegen in e-mails, officiële brieven en in de media.
Wanneer gebruik je 'per abuis'?
Je gebruikt 'per abuis' wanneer je aangeeft dat iets per ongeluk of onbedoeld is gebeurd. Bijvoorbeeld: "Het verkeerde document is per abuis meegestuurd." In dit geval betekent het dat iemand het verkeerde document zonder opzet heeft verzonden. Hoewel de meeste mensen tegenwoordig 'per ongeluk' zouden gebruiken, kan 'per abuis' iets formeler of beleefder overkomen.
Voorbeelden van correct gebruik
"De e-mail werd per abuis naar de verkeerde persoon gestuurd." Hier wordt aangegeven dat het een fout was zonder opzet. Of: "Per abuis is uw bestelling dubbel verwerkt." Dit geeft aan dat het om een fout gaat waarvoor excuses worden aangeboden, zonder dat iemand daar de schuld van krijgt.
Is 'per abuis' nog actueel taalgebruik?
Hoewel het formeel en enigszins ouderwets klinkt, is 'per abuis' nog steeds correct en geaccepteerd Nederlands. Vooral in geschreven zakelijke correspondentie wordt de term regelmatig gebruikt. Toch kiezen steeds meer mensen voor het modernere 'per ongeluk', omdat dat voor de meeste lezers duidelijker is.
Wat is het verschil tussen 'per abuis' en 'per ongeluk'?
In betekenis zijn beide termen vrijwel identiek. Het verschil ligt vooral in het register van de taal: 'per abuis' is formeler en minder gebruikelijk in het dagelijks taalgebruik, terwijl 'per ongeluk' informeler en algemener is. In alledaagse gesprekken of op sociale media zul je dan ook vaker 'per ongeluk' tegenkomen. In officiële teksten, persberichten of rapporten kun je nog steeds 'per abuis' aantreffen.
